سفارش تبلیغ
صبا ویژن

آیینه تاریخ

زمستان 1385 - آیینه تاریخ

سید محمد احسانی
آیینه تاریخ

تحقیقی در باره تاریخ وفات حضرت پیامبر(صلی الله علیه و آله)

 

وفات رسول الله (ص)

امروز یکشنبه بیست و هشتم صفر المظفر سال 1428 هجری قمری و مصادف با 27 اسفند 1385 شمسی  است .

    از این جهت  تصمیم گرفتم  در مورد روز  وفات حضرت رسول (ص) تحقیق کنم. به نرم افزار  نور السیره 2 از تولیدات مرکز کامپیوتری نور مراجعه و چند منبع را از جمله سیره ابن هشام ، الاستیعاب ابن عبدالبر و تاریخ یعقوبی و تاریخ طبری و مروج الذهب مسعودی ، انساب الاشراف بلاذری و المغازی واقدی از علما و مورخان اهل سنت و چند کتاب از کتب علمای تشیع در کتاب مجموعه نفیسه که آیت الله مرعشی نجفی(ره) از کتب قدیمه جمع آوری و چاپ کرده است ، مراجعه کردم  . آنچه می خوانید حاصل تحقیق از این کتب است .

         استیعاب در مورد روز یا ماه وفات حضرت بحثی نکرده بلکه تنها در مورد عمر آن حضرت هنگام وفاتش بحث نموده است . ابن عبدالبر در این کتاب سن حضرت را با روایات خود 60 ، 65 و 63 را ذکر می کند و خودش آخری را صحیح می داند.[1]

بلاذری در انساب الاشراف وفات حضرت را روز دوشنبه ذکر می کند آنگاه از قول واقدی می نویسد : بیماری رسول الله (ص) روز چهار شنبه دو روز مانده به آخر  صفر شروع و روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول از دنیا رفت[2]  بعد روایت ابومعشر را می آورد که گفته :‌ بیماری رسول الله (ص) چهارشنبه نوزدهم صفر شروع و آن حضرت پس از آنکه سیزده روز درد کشید در روز دوم ربیع الاول از  دنیا رفت. آنگاه می گوید : ابومخنف هم روایتی مانند ابومعشر روایت کرده و ابومخنف اضافه می کند که آنحضرت روز سه شنبه هنگام غروب دفن گردید.

          طبری از می گوید در روز وفات حضرت که دوشنبه بوده اختلاف نیست اما اختلاف در این است که در کدام دوشنبه بوده است ؟ بعضی از فقهای حجاز نیمه روز دوشنبه دوم ربیع الاول را گفته اند اما واقدی دوشنبه دوازدهم ربیع الاول را ذکر می کند .[3]

یعقوبی هم تاریخ وفات حضرت را روز دوشنبه دوم ربیع الاول مصادف با آذر عجم می داند و می گوید: حضرت چهارده روز درد کشید و سنش هنگام وفات 63 سال بود.[4]

ابن اسحاق تنها می گوید آن حضرت روز دوشنبه وفات کرد و در مورد سال وماه وروز رحلت آن حضرت چیزی نمی گوید.[5] اما قاضی ابرقوه که کتابی تحت عنوان " سیرت رسول الله " دارد و ظاهرا سیره ابن اسحاق را ترجمه کرده است ، می گوید : ابتدای رنجوری حضرت که در آن رنجوری وفات یافت در  ماه ربیع الاول بود[6]

  مسعودی هم غیر از اینکه می گوید حضرت روز دوشنبه وفات کرد[7] ، چیزی در این مورد نمی گوید.

     واقدی می گوید : رسول الله (ص) هنگام  غروب آفتاب روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول وفات یافت .[8]

           آنچه ذکر شد گفتار مورخان اهل سنت بود . اما علمای شیعه چه نظری دارند ؟

علامه طبرسی در تاج الموالید می گوید : رسول الله (ص) روز دوشنبه دوشب مانده از ماه سفر وفات یافت .[9]

ابن خشاب بغدادی می گوید : رسول الله (ص) در سال دهم هجرت در سن 63 سالگی وفات کرد.[10]

          البته سال دهم هجرت نمی تواند صحیح  باشد چون آن حضرت در سال دهم  حجه الوداع را انجام داد و بعد از بازگشت از آن وفات یافت . هنوز کسی روایت نکرده آنحضرت در ذیحجه  وفات کرده است .

شیخ مفید در مسار الشیعه نیز رحلت حضرت را در 28  صفر دانسته و او نیز سال دهم ذکر کرده است که همانگونه که گفتیم سال دهم نمی تواند صحیح باشد .

 

 

 




[1] - الاستیعاب ؛ یوسف  ابن عبدالبر ، تحقیق علی محمد البجاوی: (بیروت ، دارالجیل ، 1412) ج1، ص52

[2] -  انساب الاشراف ، احمد بن یحی بلاذری ،تحقیق:  زرکلی و زکار (بیروت ، دارالفکر ، 1417) ج1، ص568

[3] -  تاریخ الطبری : محمدبن جریر طبری ، مترجم :‌ابوالقاسم پاینده  (تهران : اساطیر، 1375، پنجم) ج4،ص1324.

- [4]  تاریخ یعقوبی :احمد بن  واضح یعقوبی ،(بیروت ، دارصادر ، بی تا) ج2،ص113.

[5] - السیره النبویه : ابن اسحاق ، ج2،ص653.

[6] - سیرت رسول الله : رفیع الدین اسحاق بن محمد همدانی قاضی ابرقوه ، تحقیق : اصغر مهدوی(تهران ،خوارزمی ،1377،سوم) ، ج2، ص1097.

[7] -  مروج الذهب : علی بن حسین بن علی مسعودی ، تحقیق : اسعد  داغر (قم : دارالهجره ، 1409، دوم) ج2،ص297.

[8] - المغازی : محمد بن عمر واقدی ، تحقیق : مارسدن جونز (بیروت ، الاعلمی ، 1409، سوم) ، ج3،ص1120.

[9] - تاج الموالید فی موالید الائمه و وفیاتهم : ص83 از صفحات مجموعه نفیسه .

[10] -  تاریخ موالید الائمه و وفیاتهم : محمد عبدالله بن نضر ابن خشاب بغدادی (م567) ، ص 161، از صفحات مجموعه نفیسه .




تاریخ : شنبه 85/12/26 | 11:42 عصر | نویسنده : سید محمد احسانی | نظر
       


.: Weblog Themes By Slide Skin:.